Omtale av "Oppvekst ved havet"

ARTIKKEL
Fjordenes Tidende 21.august 2000
Åtti år og debutant
Av Magni Lothe

Det var fullsett på Kafe Vest, Kalvåg, tysdag, då debutforfattaren Solveig Nes presenterte den nyutgjevne boka si "Oppvekst ved havet". Det er ikkje dagleg forfattarar frå Bremanger gjev ut bøker, men når bokdebutanten attpåtil fyller 80 år, må det seiast å vere eit særhende. I boka si gjev Solveig Nes, frå Steinset på Kalvåg, ei realistisk og gripande skildring av dagleglivet og levekåra på øysamfunnet fram til ho flytta derifrå som attenåring i 1938.


Slekt, vener og gamle kjende strøymde til og det vart aldeles stappfullt på Kafe Vest på Kalvåg tysdag, då Solveig Nes, fødd Håøy, presenterte den nyutgjevne boka si "Oppvekst ved havet. Levekår i eit øysamfunn i Sunnfjord". Det var dotter til Solveig, Solrunn Nes, som ynskte velkomen, presenterte og las utdrag frå boka til mor si. Solrunn, som er kunsthistorikar, har hjelpt til med språket, samla inn bilete og har teke hand om utgjevinga av denne så vakre boka.
Den nytilsette kultursjefen i Bremanger, Claus Røynesdal, sa mellom anna i helsinga til forfattaren at boka er ei historisk kjelde, ei levande skildring av ei tid som ikkje ligg så langt attende i år, men der livet var så totalt annleis enn i dag.
Per Røys takka på vegne av Kalvåg Bygdelag forfattaren for at ho med denne boka så glimrande har teke vare på lokalhistoria for ettertida.
– Dette er kulturhistorie, sa Røys.

Åtti år og debutant
Bokdebutanten fyller 80 år 30. august og har førstehandskjennskap til miljøet ho så levande skildrar i boka si. Solveig Nes er fødd i stova på Håøy og oppvaksen på Steinset. Ho var nummer to i ein syskenflokk på ni. Det var eit liv i tronge økonomiske kår, men rikt på slektskjensler og samhald.
I forordet til boka seier forfattaren mellom anna: "Sjølv om oppveksten min ytre sett var prega av fattigdom og hardt slit, kjenner eg at erfaringane frå den tida har gjort meg rik. Eg var omgjeven av mange sysken, trugne foreldre og besteforeldre. Vi hadde ingen maskiner som letta arbeidet, reiskapane var heimelaga og alt arbeidet gjort for hand. Men vi var i lag om det daglege strevet, og naturhushaldet gav eit nært forhold til dyra, garden og sjøen.
– Samhald og gudstru skapte tryggleik. Når eg ser attende på livet mitt, er det som om eg har levd i fleire generasjonar. Det er eit langt sprang frå 1920 til år 2000. Omveltningane i samfunnet har vore gjennomgripande."

Ei bok for alle
I boka fortel Solveig Håøy Nes levande om barndom og oppvekst. Borna tok leiken med i stellet av høner og geiter, såleis lærde dei seg å arbeide frå dei var ein neve stor. Skuledagar vart rekna som fridagar. Tuberkulosen herja, lisjebroren døydde av tæring, fire i syskenflokken vart smitta. Naboar og slektningar kom bort på sjøen. Det var sorg, fattigdom og slit, men også høgtid og mykje å gleda seg over for ei lita jente. Gjennom forteljingane frå besteforeldre og foreldre, får ein eit innblikk i livet her på Vestlandskysten slik det må ha vore i hundrevis av år.
Dette er Solveig Nes si historie, men det var slik folk flest hadde det i førkrigstida, difor er dette ei bok som vedkjem alle, ikkje berre slekt og kjenningar på Kalvåg.
Boka er velskriven, interessant og lett å lese. "Oppvekst ved havet" av Solveig Nes er å få kjøpt hjå bokhandlar rundt i distriktet og i Sparebanken Flora - Bremanger sine filialar.